Euskaraz kasu gramatikala, hots, ergatiboa, absolutiboa eta datiboa daramaten izen sintagmek, aditzarekin komunztadura egiten dute, aditz sintetiko nahiz analitikoetan. Komunztadura, pertsona eta numeroaren araberakoa da, eta 1., 2. eta 3. pertsonak bereizten dira, singularrean eta pluralean. (1) adibidean, hiru kasuok biltzen dituen aditz ditrantsitiboa dugu:
| (1) | Zuk | niri | liburua | eman | didazu |
| zu.ERG | ni.DAT | liburua.ABS | eman.PTCP | 3ABS.edun.1SG.DAT.2SG.ERG |
Alabaina, komunztadurak zenbait muga ditu. Horietako bat Me-lui Murriztapena (ingelesez, Me-lui Constraint), Pertsona-Kasuaren Muga izenez ere ezaguna dena. Murriztapen honek forma datibodunei eragiten die, eta bereziki ditrantsitiboei, hots, hiru pertsona barnebiltzen dituztenei. Murriztapen honen arabera, aditzean datibo klitikoren bat egonez gero, absolutibo klitikoak 3. pertsonakoa izan behar du. Alegia, ezin dira datiboa (pertsona edozein izanda ere) eta 1. edo 2. pertsonako absolutiboa konbinatu. Beraz, (2)ren moduko perpausak ezgramatikalak dira, hizkera edozein dela.
| (2) | *Zuk | ni | harakinari | saldu | naiozu | |
| zu.ERG | ni.ABS | harakina.DAT | sal.PTCP | 1SG.ABS.edun.1SG.DAT.2ERG | (Laka 1993a) |
Albizuren (1997) hitzetan, murriztapen hau osagarri zuzenaren eta zehar osagarriaren arteko komunztadura marken konbinazio partikularren aurkako baldintza morfologiko bat da. Perpaus ditrantsitiboetako osagarri zuzena mugatzen du, hain zuzen ere. Ezaugarri hau ohikoa da beste hainbat hizkuntzatan ere, esaterako, hizkuntza erromantzeetan. Fenomeno unibertsal baten aurrean gaude, beraz.
Esan bezala, Pertsona-Kasuaren Muga forma ditrantsitiboen ezaugarria da nagusiki; forma iragangaitz datibodunetan ez da hain modu hertsian behintzat. Egitura hauetan, datibo klitiko bat eta 1. edo 2. pertsonako absolutibo klitiko bat konbina daitezke, aditz sintetiko zein analitikoetan. Forma sintetikoak hizkera guztietan lekukotzen dira, maiztasuna gorabehera, ondoko adibidean bezala:
| (3) | Ni | zuri | berandu | natorkizu |
| ni.ABS | zu.DAT | berandu | 1SG.ABS.etor.2SG.DAT |
Analitikoen kasuan, ordea, sortzen diren formak arraroak edo behintzat, erabilera murritzekoak dira. Edonola ere, hizkera batzuetan beste batzuetan baino ohikoagoak eta beraz, onargarriagoak dira. Hori dela eta, hizkera eredutzat hartu ditugu mota honetako egiturak (4).
| (4) | Ni | zuri | etorri | natzaizu |
| ni.ABS | zu.DAT | etor.PTCP | 1.SG.ABS.izan.2DAT |
Bestalde, esan beharra dago forma hauek testu zaharretan ere lekukotzen direla –ikus adibidez Etxepare eta Oihartzabal (2008, 2013), nafar-lapurterarako–. Egungo euskarari dagokionez, neurri handi batean forma idatzi eta jasoetan lekukotzen dira batez ere.
Ezaugarri honen banaketa dialektala ez da zurruna. Izan ere, hizkera eredua Euskal Herri osoko herrietan lekukotzen da, besteak beste Mungian, Goizuetan eta Ziburun. Dena den, aztertutako hizkera gehienetan ez da lekukotzen.
Laburbilduz, Me-lui murriztapena egitura ditrantsitiboetako ezaugarria bada ere, egitura iragangaitz datibodunetan ere murriztapen honen zantzuak topa daitezke, batez ere forma analitikoetan.
Albizu, Pablo. 1997. «Generalized Person Case Constraint: A case for a syntax-driven inflectional morphology». In Myriam Uribe-Etxebarria and Amaia Mendikoetxea (eds.), Theoretical issues on the morphology-syntax interface. [Supplements of the International Journal of Basque Lingustics and Philology (ASJU) XL]. Donostia: UPV/EHU. 1-33.
Etxepare, Ricardo and Beñat Oyharçabal. 2008. «Bi datibo egitura ifar-ekialdeko zenbait hizkeratan». Lapurdum, 13. 145-158.
Etxepare, Ricardo and Beñat Oyharçabal. 2013. «Datives and adpositions in north-eastern Basque». In Beatriz Fernández and Ricardo Etxepare (eds.), Variation in datives: a microcomparative perspective. New York: Oxford University Press. 50-95.
Laka, Itziar. 1993a. «The Structure of Inflection: a Case Study in X° Syntax». In José Ignacio Hualde and Jon Ortiz de Urbina (eds.), Generative Studies in Basque Linguistics. Current Issues in Linguistic Theory. John Benjamins Publishing Company. 21-70.