Euskara hizkuntza ergatiboa da morfologikoki (Levin 1983; Ortiz de Urbina 1989). Hala, subjektuak mi multzotan bereizten dira kasu eta komunztadura markapenaren arabera; perpaus iragankorren subjektuek ergatibo kasua erakusten dute eta ergatibo komunztadura aditz laguntzailean (1); perpaus iragangaitzen subjektuek, aldiz, ergatibo ala absolutibo kasu markak erakuts ditzakete perpauseko aditzaren arabera (2) (3), Ergatibo markapena jasotzen dutenean, *edun aditz laguntzailea hautatzen da (3); absolutibo markapena jasotzen dutenenan, berriz, izan aditz laguntzailea (2).

Eredu orokorrean eta, nagusiki, mendebaleko eta erdialdeko euskalkietan, aditz inergatiboen subjektuak ergatiboz markatzen dira eta, aldiz, subjektu inakusatiboak absolutiboz.

Zenbait euskalkitan, ordea, esanahiaren aldetik aditz inergatibo gisa sailkatu litezkeen aditz batzuek absolutibo kasua erakusten dute subjektuan eta absolutibo komunztadura izan aditz laguntzailean (Oihartzabal 1992; Fernández 1997; Aldai 2006, 2009; Albizu 2009; Berro 2010, 2012; Berro eta Etxepare 2017; Pineda eta Berro 2020).

Inakusatiboak alde batera, konfigurazio hori –absolutibo markapena eta izan aditz laguntzailearen hautaketa– bakarrik gertatzen da hitz bakarreko aditz inergatiboetan (ez dago, beraz, izen + egin itxurako inergatiboetan), eta nagusiki borondatezko ekintzak adierazten dituzten aditzetan aurkitzen dugu, hala nola, otordu aditzetan (bazkaldu), komunikazio aditzetan (mintzatu), eta bizidunen jarduerak (jostatu) eta mugitzeko moduak (dantzatu) adierazten dituzten aditzetan. Bestelako aditz iragangaitz batzuk, esate baterako estimulu isurtze aditzak (dirdiratu), bizigabeen mugitzeko modua (kurritu) eta iraupena (berandu) adierazten duten aditzak, ergatibo subjektuarekin eta *edun aditz laguntzailearekin batera agertzen dira, mendebaleko eta erdialdeko aldaeretan bezala (Berro 2010, 2012; Berro eta Etxepare 2017).

Aldakortasun horren berri hainbat dialektologia lanetan jaso da, batez ere otordu aditzei erreferentzia eginez. Esate baterako, Zuazok (2008: 161) ekialdeko berrikuntzen ezaugarrien artean zerrendatu du afaldu, bazkaldu eta askaldu otordu aditzak absolutibo subjektuaz jokatzea. Bere esanetan, horrela egiten da Zuberoa eta Uztaritzeko eskualdea bitartean; bestalde, Lapurdiko hego-mendebalean ergatibo subjektua daraman konfigurazioa da nagusi haren arabera. Bestetik, EHHAk afaldu zira adibidea jaso du Zuberoan, Behe Nafarro gehienean eta Lapurdiko ekialdean. Zehatzago, Caminok (2016: 368) Amiküzen ematen du erabilera horren berri, eta nafar-lapurtarraren bi azpieuskalkien tarteko hizkera batean, Larresoron, otordu aditzak bi modutara erabil daitezkeela adierazi du Epeldek (2004: 178).

Euskara Bariazioan (BiV) datu-basean borrokatu aditzaren aldakortasuna jaso da. Oro har, absolutibo subjektua eta izan aditz laguntzailea (4) daraman konfigurazioa ohikoagoa da ipar-ekialdeko hizkeretan: Oragarren, Larresoron, Ziburun, Orbaitzetan eta Baztanen. Nolanahi ere, erdialdeko hizkera zenbaitetan ere baiezko erantzuna jaso da (Errenterian eta Beizaman), baita tarteko hizkera batean ere (Imotzen).