Euskara batuan pluraleko 3. pertsona ergatiboko komunztadura marka -te da:

Mendebaldean eta Zuberoan, ordea, -e erabiltzen da -te beharrean (Hualde 2016)

Horrez gain, beste zenbait hizkeratan forma iragankorretan -de > -re pluralgile zaharra ageri da *edun aditz laguntzailearekin.

Zuazok (2014: 118) dioenez, 3. pertsona pluralerako -te aldaera erabiltzen da Lapurdin, Nafarroa Beherean, Nafarroako erdiguneko eremu zabalean eta Gipuzkoako ipar-ekialdean, Donostia-Hernani lerroan hasi eta Irun bitartean. Nafarroako Zaraitzu eta Erronkari ekialdean, Araitz-Betelu, Larraun, Basaburu Txiki gehienean eta Sakana mendebaldean, berriz, -e aldaera erabiltzen da gehienbat: due/die. Gaur egun ordea, eremu horietan ere euskara batuaren eraginagatik asko zabaldu da -te.

Mendebaldeko euskaran ere -e/-de/-dea/-die izan ohi da ergatiboko 3. pertsonaren plrualgilea (Zuazo 2017: 31) (4).

Horrez gain, Arabako lekuko batzuetan -e agertzen da (Lazarraga eta Betolazaren idatzietan, hain zuzen). Baina -te ere bada Lazarraga eta Gamizenetan.

Mendebaldeko euskalkiari dagokionez, azpieuskalkiaren arabera -e eta –de aldaerak erabiltzen direla azaltzen du Zuazok (2017: 46). Sortaldekoak dira -e/-ie (5). Sartaldekoak, berriz, -de/-dea/-die/-rie (6).

Sartaldearekin egiten du bat Otxandio aldeak eta Busturialdeko eremu txiki batek, Bermeoko baserri auzoek, Morgak eta Zornotza gehienak. Hala ere, Zuazok azaltzen duenez, -de hori ez da adizki guztietan agertzen. Getxon, esate baterako, euen/auden ‘zuten’, eusen/audesen ‘zituzten’, daraude ‘daramate’ eta diñaude ‘diote’ esaten dira, baina baita lauke, dakarre, dauke eta dakie ere.

Mendebaldeko ezaugarria izanik, erdialdeko euskalkiaren sartaldeko azpieuskalkian ere lekukotzen da –e pluralgilea 3. pertsona ergatiborako. Goierriko Beasaingo euskaran, adibidez, (Agirrebeña, Alberdi, Mendiguren eta Sarasua 2007: 48): due ‘dute’, zuen/zoen ‘zuten’, dakie ‘dakite’, dauke(e) ‘daukate’... Hurtadok (2001: 103) ere Goierri eta Tolosalde gehienean -e (eta -a) dagoela dio: daikie ‘dezakete’, daukie ‘daukate’, lukee ‘lukete’, digue ‘digute’, dizue ‘dizute’...

Datubasean ikus daitekeenez, erdialdetik mendebaldera zein Zuberoan (Urdiñarben) agertzen da -e morfema. Erdialdetik mendebaldera -e morfema erabiltzen duten hizkerak honako hauek dira: erdialdeko euskaran Azpeitia, Beizama eta Itsasondo; mendebaldeko euskaran Aramaio, Artea, Bergara, Elgoibar, Gernika, Getxo, Lekeitio, Loiu, Mallabia, Mungia eta Otxandio; eta euskara nafarrean Urdiain. Erdialdeko euskaran sartaldeko azpieuskalkian (Azpeitia eta Itsasondo) eta sartaldeko eta erdiguneko azpieuskalkien artean (Beizama) lekukotzen da, beraz, fenomenoa. Nafarroan ere hego-sartaldeko azpieuskalkian bakarrik jasotzen da, erdialdeko eta euskara nafarraren eraginaz gain, mendebaldekoaren eragina ere erakusten duen Burundako hizkeran, Urdiainen, hain zuzen ere.

-de > -re pluralgilea, berriz, mendebaldeko ezaugarria da guztiz. Artean, Getxon, Loiun, Mungian eta Otxandion lekukotzen da, Zuazok (2014) esan bezala, mendebaldeko sartaldeko azpieuskalkian, hain zuzen ere.

Zuazok (2014: 117) dioenez, absolutibozko formetatik abiatuta sortu da ergatiboko 3. pertsonako –te aldaera. Halaber, Hualdek (2016) bai –e eta bai –te *de formatik eratorriko zirela proposatzen du.