Euskara estandarrean, eta hainbat hizkeratan, baldintza hipotetikoa adierazterakoan, baldintzazko perpausaren ondoriozko atalean, hots, apodosian, aditz nagusia aspektu prospektiboarekin adierazten da (-ko edo -ren morfemen bitartez) eta izan/*edun erroko aditz laguntzailea erabiltzen da. Hala, (1) adibidean ikusten denez, aditz nagusia aspektu prospektiboa markatzeko -ko morfemarekin ageri da (etorriko), eta aditz laguntzaileak (ginateke), izan erroko alegiazko adizki gisa itxuratzen da da, hau da, baldintza hipotetikorako adizki gisa:
(1) | Eguraldi | ona | egingo | balu, |
eguraldi | ona.ABS | egin.PROS | BA.MOD.(3ABS).3ERG | |
etorriko | ginateke | |||
etorri.PROS | 1PL.ABS.izan.PST.MOD |
Ekialdeko zenbait hizkeratan, ordea, testuinguru honetarako ahalerako formak erabiltzen dira, alegia, [aditzoina + *edin/*ezan+ -ke] egitura erabiltzen da. (2) adibidean ikusten denez, etorri aditz nagusia oraingoan ez da aspektu prospektiboko markekin ageri, eta horren ordez aditzoina (etor) aurkitzen dugu. Bestalde, aditz laguntzaileari dagokionez, izan erroko adizkiaren ordez, *edin errokoa dugu (gintezke):
(2) | Eguraldi | ona | egiten | balu, |
eguraldi | ona.ABS | egin.IPFV | BA.MOD.(3ABS).3ERG | |
etor | gintezke | |||
etor | 1PL.ABS.edin.PST.MOD |
Gure datu-basean, ipar-ekialdeari dagozkion hizkeretan aurkitzen dugu lekukotuta aldaera hau, hots, nafar-lapurterari eta zuberotarrari dagozkion hizkeretan. Hala, (2) bezalako aldaeraren erabileraren berri ematen dute Ziburuko, Oragarreko eta Urdiñarbeko erantzunek; ez, ordea, Nafarroako hizkeretako lekukotasunek, ezta ere, handik mendebalderagokoek (erdialdeko eta mendebaleko hizkeretakoek) ere.
EGLU II-k (Euskaltzaindia 1987 [1997]: 380), bi aldaera hauen berri ematen du, gaurko ekialdeko euskalkiei dagokiela zehaztuz. De Rijken (2008: 424, 646) gramatikan ere egitura hau jasotzen da, Iparraldeko hizkerei egotziz. De Rijkek azaltzen du hizkera hauetan ahalerazko baldintza (zehatzago esanda, ahaleraren forma hipotetikoa) ere indikatiboko baldintza bezala interpretatu daitekeela. Aldiz, ahaleraren semantika adierazi nahi denean ahal modalaren bitartez egiten da (erosten ahal nuke bezalako egituraren bidez). Egitura honetaz, ikus datu-base honetako 68. kapitulua.