18. Eduki eta jakin-en adizki sintetiko datibodunak: dekotzu, dakitzu
Horia: hizkera eredua lekukotua
Urdina: hizkera eredua ez da lekukotzen
(1a) Belarriko mine dekotzu, Mari
(1b) Erresue ba ta, nik dakitzut
(1c) Nik entzute dekotzet, e, gurean amari te, ui!
Arretxe, Jon. 1994. Basauriko euskara. Basauri: Basauriko Udala.
Fernández, Beatriz. 2013. «-(K)i hiztegian, eta hiztegiaz harantzago». International Journal of Basque Linguistics and Philology (ASJU), 47-2. Bilbo: UPV/EHU. 1-26.
Gaminde, Iñaki, A. Goikoetxea, Z. Sanz, O. Astobieta, E. Elgoibar and J. Gaminde. 2005. Derioztarren euskara. Derio: Derioko Udala.
Gaminde, Iñaki. 1999. Zaldibar berbarik berba. Zaldibar: Zaldibarko Udala.
Gaminde, Iñaki. 2004. Berango berbarik berba. Berango: Berangoko Udala.
Gaminde, Iñaki. 2006. Lezama Berbarik berba. Lezama: Zorrizketan Kultura Alkartea.
Gaminde, Iñaki. 2007. «Datibodun adizkiak jakin eta eduki aditzekin Bizkaian». Euskalingua 10. Mendebalde Kultura Alkartea. 53-64.
Eredu orokorra. Aditz jokatuek, analitiko nahiz sintetikoek, datibo klitikoak har ditzakete sistematikoki, salbuespenak salbuespen (eduki eta jakin adibidez).
| (1) | Nik | zuri | liburua | dakarkizut |
| ni.ERG | zu.DAT | liburua.ABS | (3ABS).ekar.APPL.2DAT.1SG.ERG |
Hizkera eredua. Eduki eta jakin aditzek, dela forma sintetikoan dela analitikoan, datibo klitikoa har dezakete.
| (1a) | Belarriko mine | dekotzu, | Mari | (Lezama, Gaminde 2006) |
| belarriko mina.ABS | (3ABS).eduki.APPL.2DAT.3ERG | Mari | |
| (1b) | Erresue | ba | ta, | nik | dakitzut | (Mungia, Gaminde 2006) |
| errezua | ba | eta | ni.ERG | (3ABS).jakin.APPL.2DAT.1SG.ERG | |
| (1c) | Nik | entzute | dekotzet, | e, | gurean | amari | te, ui! | (Derio, Gaminde et al. 2005) |
| ni.ERG | entzun.RES | (3ABS).eduki.APPL.3PL.DAT.3SG.ERG | eh | gure.INE | ama.DAT | eta ui | |
Kapitulua: Kasu eta komunztadura
Gako-hitzak: datibo etikoak, datibo hunkituak, datiboak, forma sintetikoak, jabetzazko edun, kasua, klitikoaren igoera, komunztadura/klitikoak
Aipamenak:
Arretxe, Jon. 1994. Basauriko euskara. Basauri: Basauriko Udala.
Fernández, Beatriz. 2013. «-(K)i hiztegian, eta hiztegiaz harantzago». International Journal of Basque Linguistics and Philology (ASJU), 47-2. Bilbo: UPV/EHU. 1-26.
Gaminde, Iñaki, A. Goikoetxea, Z. Sanz, O. Astobieta, E. Elgoibar and J. Gaminde. 2005. Derioztarren euskara. Derio: Derioko Udala.
Gaminde, Iñaki. 1999. Zaldibar berbarik berba. Zaldibar: Zaldibarko Udala.
Gaminde, Iñaki. 2004. Berango berbarik berba. Berango: Berangoko Udala.
Gaminde, Iñaki. 2006. Lezama Berbarik berba. Lezama: Zorrizketan Kultura Alkartea.
Gaminde, Iñaki. 2007. «Datibodun adizkiak jakin eta eduki aditzekin Bizkaian». Euskalingua 10. Mendebalde Kultura Alkartea. 53-64.
BiV kodea
Herria
Euskalkia
Balioa
Datu emailea
Artea
Mendebaldekoa
Bai
Igor Estankona
Gernika
Mendebaldekoa
Bai
Alaine Barruetabeña
Getxo
Mendebaldekoa
Bai
Xabier Bilbao
Lekeitio
Mendebaldekoa
Bai
Arantzazu Elordieta
Loiu
Mendebaldekoa
Bai
Oihana Astobieta
Mungia
Mendebaldekoa
Bai
Miren Ibarluzea
Aramaio
Mendebaldekoa
Ez
Txipi Ormaetxea
Arbizu
Nafarra
Ez
Juanjo Olasagarre
Arizkun (Baztan)
Nafarra
Ez
Pello Salaburu
Azpeitia
Erdialdekoa
Ez
Patxi Goenaga
Beizama
Erdialdekoa
Ez
Lourdes Otaegi
Bergara
Mendebaldekoa
Ez
Alexander Artzelus
Elgoibar
Mendebaldekoa
Ez
Ane Odria
Errenteria
Erdialdekoa
Ez
Aritz Irurtzun
Goizueta
Nafarra
Ez
Juan Jose Zubiri
Hernani
Erdialdekoa
Ez
Eñaut Agirre
Irun
Erdialdekoa
Ez
Ricardo Etxepare
Itsasondo
Erdialdekoa
Ez
Urtzi Etxeberria
Larresoro
Nafar-lapurtarra
Ez
Céline Mounole
Mallabia
Mendebaldekoa
Ez
Koldo Zuazo
Mezkiritz (Erroibar)
Nafarra
Ez
Orreaga Ibarra
Oragarre
Nafar-lapurtarra
Ez
Itxaro Borda
Orbaizeta
Nafarra
Ez
Iñaki Camino
Otxandio
Mendebaldekoa
Ez
Xabier Burgete
Urdiain
Nafarra
Ez
Iñigo Urrestarazu
Urdiñarbe
Zuberotarra
Ez
Maider Bedaxagar
Ziburu
Nafar-lapurtarra
Ez
Maitena Duhalde
BiV kodea
Herria
Euskalkia
Balioa
Datu emailea
Errenteria
Erdialdekoa
Bai
Aritz Irurtzun
Gernika
Mendebaldekoa
Bai
Alaine Barruetabeña
Loiu
Mendebaldekoa
Bai
Oihana Astobieta
Mungia
Mendebaldekoa
Bai
Miren Ibarluzea
Aramaio
Mendebaldekoa
Ez
Txipi Ormaetxea
Arbizu
Nafarra
Ez
Juanjo Olasagarre
Arizkun (Baztan)
Nafarra
Ez
Pello Salaburu
Artea
Mendebaldekoa
Ez
Igor Estankona
Azpeitia
Erdialdekoa
Ez
Patxi Goenaga
Beizama
Erdialdekoa
Ez
Lourdes Otaegi
Bergara
Mendebaldekoa
Ez
Alexander Artzelus
Elgoibar
Mendebaldekoa
Ez
Ane Odria
Getxo
Mendebaldekoa
Ez
Xabier Bilbao
Goizueta
Nafarra
Ez
Juan Jose Zubiri
Hernani
Erdialdekoa
Ez
Eñaut Agirre
Irun
Erdialdekoa
Ez
Ricardo Etxepare
Itsasondo
Erdialdekoa
Ez
Urtzi Etxeberria
Larresoro
Nafar-lapurtarra
Ez
Céline Mounole
Lekeitio
Mendebaldekoa
Ez
Arantzazu Elordieta
Mallabia
Mendebaldekoa
Ez
Koldo Zuazo
Mezkiritz (Erroibar)
Nafarra
Ez
Orreaga Ibarra
Oragarre
Nafar-lapurtarra
Ez
Itxaro Borda
Orbaizeta
Nafarra
Ez
Iñaki Camino
Otxandio
Mendebaldekoa
Ez
Xabier Burgete
Urdiain
Nafarra
Ez
Iñigo Urrestarazu
Urdiñarbe
Zuberotarra
Ez
Maider Bedaxagar
Ziburu
Nafar-lapurtarra
Ez
Maitena Duhalde
BiV kodea
Herria
Euskalkia
Balioa
Datu emailea
Artea
Mendebaldekoa
Bai
Igor Estankona
Gernika
Mendebaldekoa
Bai
Alaine Barruetabeña
Getxo
Mendebaldekoa
Bai
Xabier Bilbao
Lekeitio
Mendebaldekoa
Bai
Arantzazu Elordieta
Loiu
Mendebaldekoa
Bai
Oihana Astobieta
Mungia
Mendebaldekoa
Bai
Miren Ibarluzea
Otxandio
Mendebaldekoa
Bai
Xabier Burgete
Aramaio
Mendebaldekoa
Ez
Txipi Ormaetxea
Arbizu
Nafarra
Ez
Juanjo Olasagarre
Arizkun (Baztan)
Nafarra
Ez
Pello Salaburu
Azpeitia
Erdialdekoa
Ez
Patxi Goenaga
Beizama
Erdialdekoa
Ez
Lourdes Otaegi
Bergara
Mendebaldekoa
Ez
Alexander Artzelus
Elgoibar
Mendebaldekoa
Ez
Ane Odria
Errenteria
Erdialdekoa
Ez
Aritz Irurtzun
Goizueta
Nafarra
Ez
Juan Jose Zubiri
Hernani
Erdialdekoa
Ez
Eñaut Agirre
Irun
Erdialdekoa
Ez
Ricardo Etxepare
Itsasondo
Erdialdekoa
Ez
Urtzi Etxeberria
Larresoro
Nafar-lapurtarra
Ez
Céline Mounole
Mallabia
Mendebaldekoa
Ez
Koldo Zuazo
Mezkiritz (Erroibar)
Nafarra
Ez
Orreaga Ibarra
Oragarre
Nafar-lapurtarra
Ez
Itxaro Borda
Orbaizeta
Nafarra
Ez
Iñaki Camino
Urdiain
Nafarra
Ez
Iñigo Urrestarazu
Urdiñarbe
Zuberotarra
Ez
Maider Bedaxagar
Ziburu
Nafar-lapurtarra
Ez
Maitena Duhalde
ABL: ablatiboa
ABS: absolutiboa
ABSERG: absolutiboa Ergatiboaren Lekualdatzearen testuinguruan
ALL: adlatiboa
ALLO: alokutiboa
APPL: aplikatiboa
BN: mugatua
CAUS: arazlea
COMP: konplementatzailea
DAT: datiboa
DD: datiboaren lekualdatzea
DEST: destinatiboa
ED: Ergatiboaren Lekualdatzea
ERG: ergatiboa
FAM: familiartekoa
F: femeninoa
GEN: genitiboa
IPFV: burutugabea
INE: inesiboa
INS: instrumentala
M: maskulinoa
MOD: modua
NMLZ: nominalizatzailea
NONFAM: ez-familiartekoa (2. pertsona)
NP: izen sintagma
PTCP: partizipioa
PST: lehenaldia
PL: plurala
POST: postposizioa
PROG: progresiboa
PROS: prospektiboa
PRTV: partitiboa
REL: erlaziozko postposizioa
RES: erresultatiboa
SG: singularra
SOC: soziatiboa
TERM: muga-adlatiboa
UNBN: mugagabea
Datu-base honetako laburdurek Leipzigeko Glosatze Arauak (ing. Leipzig Glossing Rules) jarraitzen dituzte.
