Ezaugarriak

28. Egitura ditrantsitiboetako aditz laguntzaileak (-i, -ts, -ra)

Horia: hizkera eredua lekukotua
Urdina: hizkera eredua ez da lekukotzen

(2) eman deutsut
(3) eman d(er)autzut

Deskribapen laburra
Erantzunak
Aipamenak
Kapitulua
Laburdurak

Fernández, Beatriz. 2012. «-(K)i eta -ra». International Journal of Basque Linguistics and Philology (ASJU), 46-2. Bilbo: UPV/EHU. 257-270.

Fernández, Beatriz. 2013. «-(K)i hiztegian, eta hiztegiaz harantzago». International Journal of Basque Linguistics and Philology (ASJU), 47-2. Bilbo: UPV/EHU. 1-26.

Fernández, Beatriz. 2015. «The sintax of -(k)i, a Basque preposition». In Xulio Sousa, Carlota de Benito and Víctor Lara (eds.), Dialectologia. Special Issue. Syntactic Variation in Western European Languages. From the noun phrase to clause structure. 81-107.

Hualde, José Ignacio. 2003b. «Non-finite Forms». In José Ignacio Hualde and Jon Ortiz de Urbina (eds.), A Grammar of Basque. Berlin: Mouton de Gruyter. 196-246.

Hualde, José Ignacio. 2016. «On Basque dialects». In Beatriz Fernández and Jon Ortiz de Urbina (eds.), Microparameters in the grammar of Basque. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins. 15-36.

Lafon, René. 1951. «La langue de Bernard Dechapare». BAP 7, 309-338.

Mounole, Céline. 2015. «Datibo komunztaduraz eta laguntzaile hirupertsonalen diakroniaz». In Beatriz Fernández and Pello Salaburu (eds.), Ibon Sarasola, Gorazarre. Homenatge, Homenaje. Bilbo: UPV/EHU. 473-490.

Rezac, Milan. 2006. «Agreement displacement in Basque». manuscript, UPV/EHU. [Available in the Internet: http://www.umr7023.cnrs.fr/spip.php?article675]

Schuchardt, Hugo. 1893. «Sobre la formación de las flexiones de relación del verbo vasco». Boletín de la Real Sociedad Vascongada de los Amigos del País 28, 2-3. 217-337.

Trask, Larry. 1981. «Basque verbal morphology». In Euskalarien Nazioarteko Jardunaldiak [Iker 1]. Bilbo: Euskaltzaindia. 285-304.

Trask, Larry. 1997. The history of Basque. London: Routledge.

Zuazo, Koldo. 2004. Euskalkiak, herriaren lekukoak. Donostia: Elkar.

Zuazo, Koldo. 2013. The dialects of Basque. Reno: University of Nevada.

ii. Aditz laguntzailearen alternantzia

Eredu orokorra. Datibo klitikoen aurretik APPL bat azaltzen da sistematikoki aditz jokatuan (datibo ikurra deiturikoa). Forma ditrantsitiboetan, APPL honen forma morfologikoa -i da.

(1)	eman	dizut
	eman.PTCP	(3ABS).(edun).I.2DAT.1SG.ERG

Honen berri non: Erdialdeko hizkerak (Hualde 2003b, 2016).

Hizkera eredua 1. APPL honen forma zehatzak bariazio morfologikoa eragiten du aditz forma ditrantsitiboetan. Hizkera batzuetan -ts dago (-i beharrean) eta edun-en ageriko erroa (-u-).

(2)	eman	deutsut
	eman.PTCP	(3ABS).edun.TS.2DAT.1SG.ERG

Honen berri non: Mendebaldeko hizkerak (Zuazo 2013: 49; Hualde 2003b, 2016).

Hizkera eredua 2. Beste hizkera batzuetan, lehenengo hizkera eredua jarraitzeaz gain, -ra- buru arazlea azaltzen da (edo bere arrasto historikoa).

(3)	eman	d(er)autzut
	eman.PTCP	(3ABS).CAUS.edun.TS.2DAT.1SG.ERG

Honen berri non: Zuberera (Zuazo 2004: 39, 2013: 31), lapurtera, behe-nafarrera (Hualde 2016).

Kapitulua: Aditz laguntzailearen alternantzia

Gako-hitzak: aditz laguntzaile alternantzia, aplikatiboak, arazleak, datibo ikurra, datibo komunztadura/klitikoak, datiboak, erro alternantzia, forma ditrantsitiboak, P txertaketa

Oharrak:

Zenbait autorek *i(n) ‘eman’ erroa izan eta *edun-en erroetatik bereizten den erro ditrantsitibotzat jotzen dute. Ikus Lakarra (2008), Mounole (2015), eta bertako aipamenak.

Aipamenak:

Fernández (2012, 2013, 2015), Hualde (2003b, 2016), Lafon (1961), Mounole (2015), Rezac (2006), Schuchardt (1893), Trask (1997, 1981), Zuazo (2004, 2013)